Naturalność w Qigongu Prozdrowotnym

Laozi napisał: „Człowiek podąża za ziemią, ziemia podążą za niebem, niebo podąża za Tao, Tao podąża za naturalnością”. Laozi uważał, że Tao, niebo, ziemia i człowiek muszą opierać się na prawie naturalności. Uważał, że „naturalnie niedziałanie” jest uniwersalnym prawem natury i społeczeństwa. To powinno być podstawową zasadą kultywowania życia.

W Daodejing czytamy: „Czy w skupieniu energii i w miękkości potrafisz być jak niemowlę?” Zatem powinniśmy skupić się na metodach daoyin i tuna, żeby ciało, umysł i oddech stały się jak u niemowlęcia, naturalne i proste.

Po narodzinach wrodzona prostota, niewinność, czystość, pełność ulegają zaburzeniu. To co wrodzone i naturalne stopniowo jest tracone, a zachowania nabyte, przeciwne naturze, ulegają wzmocnieniu. Negatywnie wpływa to na stan zdrowia. Poprzez ćwiczenia Qigongu Prozdrowotnego możemy przezwyciężyć negatywny wpływ czynników nabytych na ciało, umysł, energię, wrócić do prostoty i trzymać się prawdy, powracając do naturalności.

Zgodność z prawami fizjologii człowieka

Podążanie za naturalnością odnosi się do praktykowania Qigongu Prozdrowotnego zgodnie z prawami fizjologi oraz do stosowania różnych wymagań dotyczących formy, umysłu i energii odpowiednio do poziomu zaawansowania. W Qigongu Prozdrowotnym podkreśla się, że „całe ciało jest w umyśle”. W przypadku początkujących oznacza to skupienie uwagi na formie. Na tym etapie umysł powinien być skupiony na ruchach, jak zmienia się kierunek i tor ruchu, jak poruszają się dłonie i stopy. Dzięki wielokrotnemu powtarzaniu uzyskuje się biegłość, a wówczas można zacząć przejść do wyższego etapu pracy z umysłem.

Ruchy ciała muszą być dostosowane do warunków fizycznych danej osoby, powinny odbywać się w zakresie możliwości ruchu stawów i mięśni. Szczególnie osoby, które doznały urazów powinny zwracać na to dużą uwagę, nie starając się wykonywać ruchów w zbyt dużym zakresie. By uniknąć urazów, należy stopniowo zwiększać zakres ruchów odpowiednio do własnych warunków fizycznych i poziomu zaawansowania.

Początkujący powinni oddychać naturalnie. Oznacza to zwykły oddech, bez świadomego kontrolowania, ważne jest tylko by był naturalny, równy, miękki. Nie powinni starać się stosować oddychania odwrotnego ani nie powinni starać się koordynować oddechu z ruchami, żeby uniknąć problemów z oddychaniem.

Zgodność z zasadami technicznymi Qigongu Prozdrowotnego

Należy ćwiczyć zgodnie z zasadami technicznymi Qigongu Prozdrowotnego. Te zasady to naturalne prawa ruchu w Qigongu Prozdrowotnym. Ruch techniczny musi być naturalny. Po urodzeniu następuje stopniowa utrata wrodzonych naturalnych zachowań, stopniowo pojawiają się ciężkie myśli, myśli rozpraszające, usztywnienia ciała. Podczas ćwiczenia przejawia się to sztywnością i brakiem koordynacji ruchów. Brakuje też koordynacji pomiędzy umysłem, energią, siłą, formą. Jeśli jednak będziesz starać się ćwiczyć po prostu „naturalnie”, zamiast stosować się do zasad ćwiczeń, wówczas Twoje nabyte zachowania („niezdarna siła”) jeszcze się wzmocnią. Natomiast ćwicząc zgodnie z określoną techniką, będziesz mógł stopniowo stłumić i wyeliminować tę nienaturalność. Gdy wykorzystasz zasady Qigongu Prozdrowotnego, by ograniczyć zamęt w umyśle, dostroić oddech i ruch, tak by wszystko było skoordynowane, tak by ruch był całościowy, wówczas można mówić o naturalności.

W Qigongu Prozdrowotnym wykorzystywane są głównie cztery metody oddychania: naturalne, wdychanie przez nos i wydychanie przez usta, oddychanie brzuszne oraz oddychanie z podnoszeniem odbytu. W sekwencji „małpa się podnosi” w Zabawach Pięciu Zwierząt można użyć metody podnoszenia odbytu. To dlatego, że ściągnięta jest tutaj klatka piersiowa, „skurczona” szyja, podniesione pięty, wciągnięty brzuch, podniesiony odbyt, czubek głowy lekki. Podnosząc się, robisz wdech, naturalnie podnosząc odbyt i krocze. Podczas podnoszenia, gdy robisz wdech, naturalnie nastąpi podniesienie odbytu i krocza. Gdy opadasz, robisz wydech, mięśnie krocza również się naturalnie rozluźniają, uwaga również się na tym skupia. Jest to zgodne z zasadami technicznymi, nie jest to sztucznie wymuszone. W przypadku oddychania brzusznego, mięśnie krocza naturalnie napinają się i rozluźniają, z tym że w przypadku oddychania z podciąganiem odbytu zakres skurczu mięśni jest większy. Tylko gdy używamy umysłu możliwe jest równoczesne ćwiczenie formy, ducha i energii oraz wykroczenie poza ruchy ciała. Wszyscy ludzie potrafią kierować ruchem przy pomocy świadomości, natomiast w Qigongu Prozdrowotnym jest to wzmacniane, tak że z czasem zmienia się w działanie spontaniczne. Gdy używasz umysłu, nie powinieneś zbytnio się skupiać, gdyż wówczas nie będziesz w stanie łatwo dokonywać zmian, to spowoduje stagnację, dezorientację, rozproszenie. Użycie umysłu powinno opierać się na zasadzie „użycie umysłu jakby bez użycia umysłu”.

Zjednoczenie formy, umysłu i energii

To jest zaawansowany etap praktyki Qigongu prozdrowotnego. Gdy ćwicząc zgodnie z zasadą naturalności dochodzimy do poziomu swobodnego wykonywania ćwiczeń, gdy nie trzeba starać się ćwiczyć zgodnie z zasadami, a każdy ruch mimo to jest zgodny z zasadami, gdy nie trzeba skupiać się na dostrajaniu umysłu i oddechu, a są one dostrajane, gdy wszystko jest swobodne, gdy ruch jednego włosa powiązany jest z ruchem całego ciała, gdy jedno się poruszy, wówczas wszystko się porusza, gdy następuje zjednoczenie formy, umysłu i energii. Wówczas niezależnie od tego, czy chodzi o ruchy ciała, oddychanie, czy świadomość, wszystko staje się zdolnością spontaniczną, naturalną. Tak jak w teorii sztuki walki: „Pięść bez pięści, świadomość bez świadomości, w braku świadości zawiera się prawdziwa świadomość”. W ten sposób wyrażone zostało, że w treningu możemy osiągnąć stan swobodnego działania, jakby „nieświadomego”, to jest naturalność. W teorii sztuki walki mówi się także: „Gdy jest świadomość, wówczas brakuje świadomości, natomiast z nieświadomości wyłania się prawdziwa świadomość”. Oznacza to, że „nieświadomość” jest stanem najwyższym, stanem natchnienia. Jest to też stan, który określa się jako „zapomnieć się”. Laozi użył sformułowań „Doskonały kwadrat pozbawiony jest rogów, najgłośniejszy dźwięk trudno usłyszeć, największy obraz pozbawiony jest formy”. Gdy długo tak praktykujemy powracamy do naturalnej prostoty, jak wody jesienią stają się przejrzyste.

Dostosowanie metody ćwiczenia odpowiednio do adepta

W Daodejing Laozi nadał pojęciu Tao (Dao) rangę władcy wszelkich rzeczy, źródła wszechświata. Tao to także prawa którym podlegają ludzie i rzeczy. „Tao podąża za naturalnością” oznacza obiektywne prawa natury. W praktyce Qigongu Prozdrowotnego nie można naturalności rozumieć jako działania jak się chce, ale w sensie „Tao podążą za naturalnością”, to znaczy że zgodność z zasadami technicznymi powinna być naturalna.

Na przykład prawidła koordynacji oddechu i ruchu są takie: podczas podnoszenia wdech, podczas opadania wydech, podczas rozpostarcia wdech, podczas kurczenia wydech. Nie opiera się to na sztywnych ustaleniach, ale wynika z fizjologii oddychania. Gdy środek ciężkości podnosi się, ramiona unoszą się albo wykonujemy ruch rozpostarcia, klatka piersiowa rozszerza się i naturalnie następuje wdech. Gdy środek ciężkości opada, opuszczamy ramiona, albo wykonujemy ruch kurczenia, klatka piersiowa kurczy się, naturalnie wykonujemy wydech. Taka koordynacja opiera się na zasadzie „Tao podąża za naturą”. Ale ponieważ ruchy w Qigongu Prozdrowotnym są powolne, czas ich wykonania jest stosunkowo długi, początkującym trudno będzie osiągnąć taki rodzaj koordynacji. Na przykład wykonując ruch „podniesienie tygrysa”, podczas podnoszenia ramion wykonujemy wdech, a podczas opuszczania wydech. Ale jeśli początkujący będzie starać się tak ćwiczyć, mogą pojawić się duszności, problemy z oddychaniem. Dlatego należy obniżyć wymagania. Można na przykład wykonać wdech i wydech podczas podnoszenia ramion, a następnie wdech i wydech podczas opuszczania ramion. Stopniowo oddech będzie się stawał wolniejszy, głębszy, bardziej subtelny, wówczas w naturalny sposób oddech i ruchy skoordynują się.

Autor: Zhang Caiqin – Chińskie Stowarzyszenie Qigongu Prozdrowotnego

Przekład z chińskiego: Andrzej Kalisz